Cuypersgenootschap naar rechter voor behoud Halderbergs erfgoed

24 augustus 2023

Moreno Molenaar - Pix4Profs

De voormalige Kweekschool in Oudenbosch en de oude Boerenleenbank en het Schippersinternaat in Oud Gastel moeten volgens het Cuypersgenootschap een monumentenstatus krijgen. Er loopt een zaak bij de bestuursrechter. Ruim drie jaar geleden vroeg het genootschap de gemeentelijke monumentenstatus aan voor vijf panden. Twee daarvan zijn inmiddels afgevallen: Eikenlaan 3 is door een commissie als niet-monumentwaardig bestempeld en de Pauluskerk is inmiddels gesloopt. Overgebleven zijn de voormalige Kweekschool aan de Pagnevaart in Oudenbosch, de voormalige Boerenleenbank, Kerkstraat 67A, en het voormalige Schippersinternaat, Veerkensweg 11 in Oud Gastel. Voor die laatste twee zijn vergunningen afgegeven om de panden te verbouwen tot appartementencomplex.

De bezwarentermijn is inmiddels verstreken, maar volgens Leo Dubbelaar van het Cuypersgenootschap is de vergunning voor Kerkstraat 67a nog niet onherroepelijk. Formeel kan de rechter de vergunningen niet terugdraaien. Wel kan de rechtbank bepalen dat de gemeente haar huiswerk moet overdoen en de monumentenprocedure in werking moet stellen. Aan de hand van het advies van de monumentencommissie kan een monument dan worden beschermd. Daarbij worden de belangen van de eigenaar afgewogen, maar heeft het algemeen belang, het behoud van het monument, prioriteit.

De drie panden hebben grote waarde hebben voor Halderberge. De voormalige kweekschool aan de Pagnevaart is in 1961 ontworpen door Jos Bedaux, een van de belangrijkste architecten van Brabant in de naoorlogse periode. Een groot deel van zijn werk is als monument beschermd, zijn werk is van landelijk belang. Het pand in Oudenbosch is sinds de bouw nauwelijks gewijzigd. Kerkstraat 67a in Oud-Gastel is oorspronkelijk als Boerenleenbank gebouwd in 1955. Het bankgebouw is cultuurhistorisch van belang als gaaf exemplaar uit de zogenoemde Bossche Schoolstijl. Het voormalige Schippersinternaat is typologisch zeldzaam in deze streek en is eveneens een gaaf voorbeeld van een gebouw in Bossche Schoolstijl.

Het feit dat er monumentale waarden zijn, wil volgens de gemeente nog niet zeggen dat een pand een monument moet worden. Bij alle panden op de lijst van jonge bouwkunst, is de afweging gemaakt dat de aanwezigheid van monumentale waarden niet belangrijker zijn dan andere belangen. Een vreemde redenering, aldus het Cuypersgenootschap.