Cuypersgenootschap vraagt in een brief van de gemeente aandacht voor Rijksmonument in Sint-Michielsgestel

29 juni 2022

A. Janssen (reliwiki.nl)

Het gaat om het complex van Koninklijke Kentalis aan de Theerestraat 42 te Sint-Michielsgestel. Het voornemen van de eigenaar is om langzaam maar zeker het terrein te verlaten. Stapje voor stapje verliezen de op het terrein aanwezige panden hun functie. Zo wordt binnenkort de aanwezige Meisjeskapel aan de eredienst onttrokken. In de toekomst gaat het terrein in de verkoop en zal er woningbouw komen.
Het voormalige Doofstommeninstituut, tegenwoordig instituut voor doven, is gebouwd tussen 1908 en 1910 naar ontwerp van de architect J.H.H. van Groenendael in een vormentaal waarin zowel elementen van de late neogotiek, de Hollandse neorenaissance, het eclecticisme en de art nouveau verwerkt zijn. Eind 1910 wordt het nieuwe instituut betrokken en ingezegend. De meest opvallende elementen van het hoofdgebouw zijn de kapellen voor jongens en meisjes aan de uiteinden van elke dwarsvleugel. Aan de westelijke zijde van de beide kapellen werden in 1930 en 1935 ruime zijkapellen met zicht op het altaar aangebracht. De kapellen zijn onder meer geornamenteerd met gebrandschilderd glas-in-lood van de firma F. Nicolas en zonen uit Roermond en heiligenbeelden van de firma Van Bokhoven-Jonkers te ‘s-Hertogenbosch. Ook andere kunstenaars hebben hun bijdrage geleverd aan de aankleding van het complex. Het complex is reeds vele jaren rijksmonument. Het heeft een uitzonderlijke architectuur- en cultuurhistorische betekenis voor Nederland en geldt als hoogtepunt in het oeuvre van architect Van Groenendael. Daarnaast maken de aanwezige kunstwerken het tot een belangrijk monument voor de Nederlandse monumentale kunst van de twintigste eeuw. Voor de toekomst is het van groot belang dat bij de herbestemming het karakter van het rijksmonument behouden blijft. Met name de interieurs van dit soort monumenten zijn kwetsbaar bij een herontwikkeling. Ook later toegevoegde bouwdelen op het terrein verdienen aandacht: de historische gelaagdheid en hoogwaardige toevoegingen blijven wat het Cuypersgenootschap betreft bij voorkeur behouden. Voorafgaand aan de planontwikkeling dient er een grondige cultuurhistorische analyse van het volledige terrein opgesteld te worden, die vervolgens het uitgangspunt dient te zijn bij de planvorming.
Het Cuypersgenootschap verzoekt de gemeente om in een vroeg stadium een duidelijke regierol te nemen. Het is van belang om tijdig aan te sturen op een zorgvuldige planvorming en niet af te wachten tot een ontwikkelaar met plannen komt. Ook verzoeken wij de gemeente om belangengroepen als de onze tijdig te betrekken bij het project.