Muiderberg telt twintig rijksmonumenten. Aan gemeentelijke monumenten ontbrak het Muiderberg echter, met uitzondering van de Algemene Begraafplaats aan de Badlaan, die vorig jaar op verzoek van het Cuypersgenootschap gemeentelijke bescherming verkreeg. Thans wordt mede op aandringen van het Cuypersgenootschap voor iets meer dan twintig panden door de gemeente Gooise Meren de aanwijzingsprocedure opgestart. Tot het moment dat de monumentenstatus daadwerkelijk verleend wordt genieten de geselecteerde panden nu voorbescherming. De onderhavige objecten staan aan de Badlaan, Brink, Populierenlaan en Nienhuis Ruijskade en de Hakkelaarsbrug. De gemeente stelde vorig jaar in overleg met een groepje inwoners en erfgoedorganisaties een zogeheten longlist op van panden, objecten en gebieden die in aanmerking konden komen voor een gemeentelijke monumentenstatus. Van deze longlist resteren 22 panden waarvoor thans de monumentenprocedure is opgestart.
Bij de selectie van voornamelijk woningen ligt de nadruk vooral op de ensemblewaarde, zoals bij een complex van tien woningen op de Nienhuis Ruijskade. Volgens de gemeente vertellen de geselecteerde objecten het verhaal van Muiderberg dat zich in de negentiende eeuw van een agrarisch dorp ontwikkelde tot een badplaats, waarbij in en rond het dorp hotels, pensions en cafés verschenen en wandelbossen werden aangelegd. Aan de zuidzijde van de Brink werden vanaf de vroege twintigste eeuw enkele kleine villa’s gebouwd.
Zodra de monumenten definitief zijn aangewezen door de gemeente, gaat Gooise Meren een zelfde traject opstarten in Muiden, dat thans ook weinig gemeentelijke monumenten heeft.