De rechter krijgt zoals verwacht het laatste woord over de sloop van veertien militaire barakken bij voormalig vliegkamp Valkenburg. Erfgoedorganisaties Cuypersgenootschap en Heemschut nemen juridische stappen om de vergunning aan te vechten die de gemeente Katwijk heeft verleend aan drinkwaterbedrijf Dunea.
Zij zijn bepaald niet onder de indruk van de manier waarop wethouder Gerard Mostert die flinke hap uit de gemeentelijke monumenten heeft onderbouwd. Ook niet in tweede instantie, nadat de Katwijkse bezwarencommissie de wethouder had aangespoord om met een beter verhaal te komen.
,,De bezwarencommissie heeft de vinger op de zere plek gelegd’’, zegt secretaris Leo Dubbelaar van het Cuypersgenootschap, ook namens erfgoedvereniging Heemschut. ,,Maar de gemeente is daar met een heel grote boog omheen gelopen. De nieuwe onderbouwing is weliswaar uitgebreid, maar gaat niet in op de kern van de zaak.’’
Het draait volgens hem in essentie om de vraag waarom Dunea veertien barakken wil slopen, terwijl er volgens het bedrijf elf daarvan niet in de weg staan voor de noodzakelijke uitbreiding van de drinkwaterwinning. Een gemeentelijk antwoord daarop heeft Dubbelaar nog niet kunnen ontdekken. ,,Katwijk heeft geen eigen mening bepaald, maar laat zich dicteren door Dunea.’’
De erfgoedorganisaties vinden het onbegrijpelijk dat in de vergunning niet staat welke veertien van de achttien barakken Dunea aan de duinkant van de Wassenaarseweg wil slopen. De historische waarde daarvan schuilt weliswaar grotendeels in het dorp dat zij vormen, toch moeten ze volgens Dubbelaar als losstaande monumenten worden behandeld. Zo staan ze immers ook geregistreerd in het gemeentelijke register.
Het Cuypersgenootschap en Heemschut vinden dan ook dat Katwijk voor elke afzonderlijke barak dient duidelijk te maken waarom deze moet wijken voor de waterwinning, of wat er eventueel nog van overblijft. ’Dat de barakken volgens het gemeentebestuur geen onderdeel uitmaken van de Atlantikwall (de Duitse verdedigingslinie uit de Tweede Wereldoorlog, red.) verdient een nadere uitleg’, vinden zij. ’Bovendien is die bewering zeer gebrekkig geformuleerd.’
Al met al rekent Dubbelaar erop dat de rechter mee zal gaan in het betoog van het erfgoedorganisaties. Hij vindt dat wethouder Mostert zich er te gemakkelijk vanaf maakt door te stellen dat de strenge stikstofregels het onmogelijk maken om de wegkwijnende barakken nieuw leven in te blazen, tenzij dat onderdeel is van een plan met maatschappelijk belang zoals Dunea dat heeft gepresenteerd. Het drinkwaterbedrijf wil de vier overblijvende gebouwen opknappen en middelpunt maken van een historisch park.
De rechtszaak dient op z’n vroegst over een halfjaar, verwacht Dubbelaar. Haast heeft hij er niet mee, want zolang de provincie nog geen natuurvergunning heeft afgegeven, kunnen de sloopwerkzaamheden niet beginnen. ,,We hoeven dus nog geen voorlopige voorziening aan te vragen om te voorkomen dat er ongelukken gebeuren.’’ Hoogstwaarschijnlijk sluit erfgoedorganisatie Menno van Coehoorn zich nog aan bij de juridische strijd tegen de sloopvergunning.